• Ostatnia Wieczerza
  • Autor nieznany
  • 1623 rok
  • Malarstwo ludowe
  • olej na desce
  • 9
  • 45 cm x 112 cm

Ostatnia Wieczerza

Autor nieznany, 1623 rok, warsztat północno niemiecki

Miejsce Wieczerzy Paschalnej przedstawione jest skromnie i oszczędnie. Stroje Jezusa i uczniów, taborety i ławy oraz naczynia na stole są typowe dla XVII wieku. Zgodnie z ewangelią spożywany jest mały baranek. Po prawicy Jezusa znajduje się jedyny kielich na stole, zapowiedź Eucharystii. Na środku obrazu przed stołem, znajduje się misa i wstawiony w nią dzban. To symbol, że przed chwilą Chrystus obmył uczniom nogi (Ewangelia św. Jana). Fakt ten podkreślają gołe stopy apostołów na obrazie. Patrząc na obraz jesteśmy właśnie świadkami zapowiedzi zdrady Judasza (Mt 20). Chrystus patrząc w oczy Judasza podaje mu chleb i wyznaje, że jeden z uczniów Go zdradzi. Słowa Jezusa rozumie jedynie Judasz. Dla podkreślenia zdrady Judasz trzyma w ręku sakiewkę ze srebrnikami i jako jedyny z uczniów ma rude włosy (stereotyp osób fałszywych i złych). Uczniowie malowani są w odmienny sposób, przez co nadane zostały im indywidualne cechy charakteru.

Obraz datowany jest na rok 1623 i namalowany w typie malarstwa północno niemieckiego. Być może stanowił predellę niewielkiego ołtarza. Według relacji poprzedniego właściciela obraz zabrali przesiedlani polscy kresowianie z okolic miasteczka Prużana niedaleko Brześcia Litewskiego (obecnie Białoruś) w obawie przed sowietami. Być może obraz pochodził z klasztoru jezuitów ufundowanego przez Sapiehów w Brześciu Litewskim w 1623 roku. Świadczyć o tym może zarówno pochodzenie obrazu jak i data na obrazie, którą umieszczano jedynie przy okazji wyjątkowych okoliczności.