Obraz Matki Boskiej Skępskiej, olej na płótnie, II połowa XIX wieku, źródło: zbiory własne
  • Matka Boska Skępska
  • Autor nieznany
  • II połowa XIX wieku
  • Malarstwo ludowe
  • olej na płótnie
  • 89
  • 60,0 cm x 48,5 cm

Matka Boska Skępska

Autor nieznany, II połowa XIX wieku, warsztat nieznany

Obraz przedstawia rzadkie, malarskie przedstawienie Matki Bożej Skępskiej. Wśród ludowych kopii przeważają rzeźby. Obraz przedstawia na ciemnym tle oryginalną rzeźbę, okrytą zdobną sukienką i umieszczoną na srebrnym półksiężycu. Matka Boża otoczona jest 12 gwiazdami a jej czoło zdobią korony z 1755 roku. Inną znaną kopią malarską jest obraz z kościoła w Żurawinie koło Sierpca.

Oryginalna drewniana figura Matki Bożej w 1496 roku została sprowadzona z Poznania do Skępego (Ziemia Dobrzańska) za sprawą Zofii Kościeleckiej jako wotum za uratowanie nóg. Była to późnogotycka figura przedstawiająca stojącą, młodziutką, lekko uśmiechniętą Matkę Bożą ze złożonymi do modlitwy rękami. Już dwa lata później w 1498 roku do Skępego zostali sprowadzeni ojcowie bernardyni, którzy przez kolejne dziesięciolecia zbudowali okazały klasztor i bazylikę.

Sława Patronki Ziemi Dobrzyńskiej spowodowała, że w dzień zesłania Ducha Świętego –
18 maja 1755, figura Matki Bożej Skępskiej została ukoronowana koronami papieskimi przez bp. Fabiana Pląskowskiego. Była to 14 koronacja wizerunku Matki Bożej w Rzeczypospolitej. Po koronacji figura została okryta srebrnymi, pozłacanymi barokowymi szatami, a całość umieszczona na półksiężycu. Od czasu koronacji figura była przez 200 lat zakryta. Stąd też w licznych rzeźbach, obrazkach, plakietach, medalikach czy też nielicznych obrazach jest tak właśnie przedstawiana. Dopiero w 1954 r. zdjęto srebrną sukienkę dzięki czemu można było zapoznać się znowu z oryginałem. Odsłonięcie późno gotyckiej rzeźby Matki Bożej Skępskiej ukazało charakterystyczne wybrzuszenie sukni Maryi. Współcześni badacze skłaniają się do uznania, że mamy do czynienia z wizerunkiem Matki Bożej Brzemiennej.