Matka Boska Pokrow
Pokrow Matka Boska
  • Matka Boska Pokrow
  • Autor nieznany
  • XIX wiek
  • Malarstwo ludowe
  • olej na płótnie
  • 10
  • 62,5 cm x 46 cm

Matka Boska Pokrow

Autor nieznany, XIX wiek, warsztat łemkowski

Obraz przedstawia Matkę Boską Opieki – zwaną „Pokrow” lub „Pokrowa”. Jest to typowe przedstawienie dla obszaru południowo wschodniej Polski. Obraz choć malowany na płótnie a nie na desce jak typowa ikona zgodny jest ze wschodnią tradycją przedstawiania Matki Bożej Opiekunki. W górnej części obrazu na osi pionowej jest przedstawiona stojąca na obłokach Matka Boska z rozłożonymi na boki ramionami, adorowana przez dwa anioły, klęczące po obu bokach. U dołu na osi kompozycji stoi Roman Słodkopiewca trzymający rozwinięty zwój z tekstem hymnu: „Dziewica rodzi dzisiaj Przedwiecznego…”. Po lewej stronie przedstawiono grupę postaci ze świętymi: Andrzejem i Epifaniuszem. Po prawej przedstawiono Andrzeja Jurodliwego.

Źródłem dla tego tematu ikonograficznego są dwie legendarne opowieści. Jedna mówi o diakonie Romanie Słodkopiewcy, którego Matka Boska nawiedziła we śnie w wigilię Bożego Narodzenia. Następnego dnia miał powstać hymn „Dziewica rodzi dziś Przedwiecznego”. Stał się on też jedną z obowiązkowo wyobrażanych postaci w grupie oczekującej pociechy i zbawienia u stóp Matki Bożej. Druga legenda z X wieku, dotyczy cudownego wydarzenia w świątyni blacherneńskiej w Konstantynopolu. Modlący się tam Andrzej Jurodiwy ujrzał Matkę Boską w otoczeniu świętych, z dwoma Janami, Chrzcicielem i Ewangelistą. Wzywając do pokuty i nadziei, Bogurodzica miała zdjąć welon i wznieść go nad zgromadzonymi ludźmi w geście wspomożenia wszystkich oczekujących pomocy. Do dziś w świątyni blacherneńskiej znajduje się welon chroniony jako relikwia Maryjna.