• Matka Boska Częstochowska
  • Autor nieznany
  • II połowa XIX wieku
  • Malarstwo ludowe
  • olej na desce, „wysadzany”
  • 19
  • 70,5 cm x 51,0 cm

Matka Boska Częstochowska

Autor nieznany, II połowa XIX wieku, warsztat częstochowski

Obraz przedstawia starannie wykonane wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej w typie obrazów „wysadzanych”. Była to technika, w której na wcześniej malowane fragmenty obrazu (zwykle twarze i ręce Matki Bożej i Dzieciątka) nakładano masą glinkowo – pokostową. Tak nałożoną masę odpowiednio kształtowano, wyciskano ornamenty i dekorowano kolorowymi szkiełkami i koralikami. Maryja i Chrystus ozdobieni są koronami Klemensa XI. Twarz i dłonie Matki Boskiej i Jezusa zostały namalowane z dużą biegłością. Misternie zdobioną sukienkę i delikatnie „grzebykowane” tło wykonano z dużą starannością. Napis pod obrazem umieszczony jest na oddzielnej drewnianej deseczce. Brzmi on:
„POD TWOIĄ OBRONĘ UCIEKAMY SIĘ”
i zawiera archaizm językowy.

Matka Boska Częstochowska, zwana Czarną Madonną jest bez wątpienia najbardziej znanym polskim świętym obrazem. Od ponad 600 lat towarzyszy nam na Jasnej Górze w najważniejszych momentach historii Polski. Obraz Matki Bożej Częstochowskiej namalowany jest w typie ikonograficznym zwanym Hodegetrią. Jest to jedno z najstarszych wyobrażeń Maryi z Jezusem. Słowo „hodegetria” tłumaczone jest jako: Przewodniczka, Wskazująca Drogę. Tą drogą jest oczywiście Jezus Chrystus a celem zbawienie. Matka Boska przedstawiona jest w półpostaci, poważna i dostojna. Prawą ręką wskazuje na Syna. Chrystus, choć jest dzieckiem, nie jest przedstawiony jako budzące tkliwość niemowlę ale jako młodzieniec – Emmanuel – uobecnienie Boga. Chrystus prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa. W lewej ręce trzyma zamkniętą księgę – ewangeliarz. Jest to ważny symbol podkreślający, że Chrystus przynosi nowe prawo – ewangelię. Płaszcz okrywający Matkę Bożą jest koloru niebieskiego, symbolizującego Jej świętość.