• Matka Boska Częstochowska
  • Autor nieznany
  • XVIII / XIX wiek
  • Malarstwo ludowe
  • olej na płótnie
  • 106
  • 62,5 cm x 48,0 cm

Matka Boska Częstochowska

Autor nieznany, XVIII / XIX wiek, warsztat nieznany

Obraz przedstawia wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej. Niestety obraz jest mocno wytarty i pokryty świecącym werniksem. Elementem wyróżniającym są korony Władysława IV ufundowane przez króla w 1635 roku. Na podstawie dokładnych kopii malarskich i grafik znamy dobrze wygląd tych koron, choć niestety nie przetrwały one do dziś. Raczej nie jest to jednak obraz sprzed 1717 roku. Najbardziej prawdopodobną hipotezą jest to, że obraz został namalowany na podstawie XVII-wiecznych kopii Jasnogórskiej Bogurodzicy. Takie najstarsze kopie jasnogórskie z koronami Władysława IV znajdują się choćby w Rajczy (obraz był własnością króla Jana Kazimierza), w Gnieźnie (w Bazylice gnieźnieńskiej), Podwilku, Koziebrodach, Biskupicach, Smolicach czy Rudach Wielkich. Obraz nie posiada „grzebykowania” i trudno ocenić z jakiego warsztatu / regionu pochodzi.

Obraz był własnością ks. Stanisława Pawula (1942-2019), dziekana, kanonika i działacza społecznego związanego z pracą duszpasterską na Ziemiach Odzyskanych.

Matka Boska Częstochowska, zwana Czarną Madonną jest bez wątpienia najbardziej znanym polskim świętym obrazem. Od ponad 600 lat towarzyszy nam na Jasnej Górze w najważniejszych momentach historii Polski. Obraz Matki Bożej Częstochowskiej namalowany jest w typie ikonograficznym zwanym Hodegetrią. Jest to jedno z najstarszych wyobrażeń Maryi z Jezusem. Słowo „hodegetria” tłumaczone jest jako: Przewodniczka, Wskazująca Drogę. Tą drogą jest oczywiście Jezus Chrystus a celem zbawienie. Matka Boska przedstawiona jest w półpostaci, poważna i dostojna. Prawą ręką wskazuje na Syna. Chrystus, choć jest dzieckiem, nie jest przedstawiony jako budzące tkliwość niemowlę ale jako młodzieniec – Emmanuel – uobecnienie Boga. Chrystus prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa. W lewej ręce trzyma zamkniętą księgę – ewangeliarz. Jest to ważny symbol podkreślający, że Chrystus przynosi nowe prawo – ewangelię.