• Chrystus Salvator Mundi
  • Autor nieznany
  • II połowa XIX wieku
  • Malarstwo ludowe
  • olej na płótnie
  • 97
  • 66,0 cm x 46,0 cm

Chrystus Salvator Mundi

Autor nieznany, II połowa XIX wieku, warsztat częstochowski

Obraz prezentuje wizerunek Chrystusa – Salvatora Mundi. Jest to tradycyjne przedstawienie Jezusa Chrystusa, który w lewej ręce trzyma jabłko królewskie lub glob, zaś prawą ręką błogosławi ludzkość. Obraz malowany poprawnie na tle innych tego typu przedstawień. Tło obrazu jest złote i „grzebykowane”.

Wizerunek Salvatora Mundi pojawił się w sztuce pod koniec XV wieku w epoce renesansu. Najprawdopodobniej typ ikonograficzny Salvator Mundi powstał w Niderlandach w XV w. Większość badaczy za najstarszą zachowaną do dziś realizację tego tematu w malarstwie uznaje wizerunek Chrystusa z Tryptyku Braque autorstwa Rogiera van der Weydena (ok. 1450, Paryż, Luwr). Salvator Mundi miał ukazywać połączenie boskiej i ludzkiej natury Chrystusa: to Zbawiciel z globem, lecz bez korony, w ujęciu frontalnym, portretowym. Glob już w XV wieku miewał formę albo metalowego jabłka królewskiego albo kryształowej sfery. W okresie renesansu następuje odwrót od dramatycznie ukazanego cierpienia Chrystusa – Męża Boleści. Jego miejsce zajmuje coraz częściej majestatyczny wizerunek władcy świata – Salvator Mundi z łagodnie modelowaną twarzą bez oznak cierpienia.