• Chrystus Boleściwy – Raciborski
  • Franciszek Gajda przypisywany
  • koniec XIX wieku
  • Malarstwo ludowe
  • olej na płótnie
  • 105
  • 66,0 cm x 50,0 cm

Chrystus Boleściwy – Raciborski

Franciszek Gajda przypisywany, koniec XIX wieku, Racibórz, warsztat śląski

Obraz jest XIX wieczną kopią wizerunku Chrystusa Boleściwego z parafii św. Jana Chrzciciela w Racibórzu – Ostrogu. Obraz jest przedstawieniem Chrystusa w typie ikonograficznym zwanym „Vir Dolorum” (Mąż Boleści). Wizerunek Chrystusa Boleściwego odnosi się do momentu, kiedy Jezus jest już zmartwychwstały ale jeszcze „nie w chwale”. Chrystus pokazuje cenę zbawienia, którą zapłacił kierując się miłością do człowieka. Nie jest to więc „Ecce Homo”, czyli „Oto Człowiek” pozostający przed ostateczną męką, ale już Bóg-Człowiek odkupiciel i zwycięzca. Postać Jezusa jest przedstawiana w nagiej półpostaci, z koroną cierniową. Sam Chrystus ukazuje nam ranę w boku z przebitym sercem. Na cechowych obrazach pojawia się szarfa z sentencją pozwalającą wiernym lepiej zrozumieć ewangeliczny sens obrazu. Brzmi ona:
„Patrz grześniku com cierpiał zatwe nieprawości. Dałem bok mój otwożyć ku tobie zmiłości”.
Tło jest ciemne i jednolite, typowe dla prac ze Śląska i Raciborza. Podobny obraz był wizytówką wystawy „Wizerunki Chrystusa w sztuce ludowej” w Muzeum w Raciborzu. Prawdopodobnie autorem tych obrazów był Franciszek Gajda z Raciborza.

Oryginalny wizerunek Chrystusa Boleściwego znajduje się do dziś w kościele pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Raciborzu – Ostrogu i pochodzi prawdopodobnie z końca XVII wieku. W Polsce wizerunki tego typu stały się znane już od XV wieku i przywędrowały z Czech i Śląska. Podobne obrazy możemy podziwiać do dziś w: Wieruszowie, Piekoszowie, Męcinie, Zielonce Pasłęckiej, Imbramowicach i Izdebkach. Na wyróżnienie zasługuje obraz Pana Jezusa Pięciorańskiego z Wieruszowa.

Więcej o historii obrazu oraz o jego kopiach można poczytać w artykule znajdującym się pod adresem:
https://www.creareaude.pl/ludowe-wizerunki-chrystusa-raciborskiego-jako-przyklady-vir-dolorum/