• Chorągiew procesyjna. Święta Anna nauczająca Maryję ze św. Joachimem
  • Autor nieznany
  • XVIII/XIX wiek
  • Malarstwo ludowe
  • olej na płótnie
  • 2A
  • 86,5 cm x 63 cm

Chorągiew procesyjna. Święta Anna nauczająca Maryję ze św. Joachimem

Autor nieznany, XVIII/XIX wiek, warsztat łemkowski

Obraz był w przeszłości chorągwią procesyjną, stąd jego dwustronny charakter. Przedstawienie z chorągwi jest w zgodzie z informacjami zawartymi w apokryfach. Zarówno św. Anna jak i św. Joachim są tu przedstawieni jako ludzie w starszym wieku (szczególnie Joachim).
Św. Anna siedząc i trzymając otwartą księgę uczy stojącą obok małą Maryję. Temat nauczania małej Maryi przez jej matkę św. Annę nie został zaczerpnięty ani z Pisma Świętego ani z apokryfów. Nigdzie tam nie znajdziemy informacji na temat edukacji Maryi. Źródłem tego tematu są pisma św. Ambrożego, według którego św. Anna miała przekazywać Maryi odnoszące się do niej proroctwo Izajasza: „Oto Panna pocznie i porodzi Syna i nazwie go imieniem Emmanuel”. Możemy zatem interpretować tego typu obrazy jako rodzaj pouczenia przez św. Annę Maryi o Jej posłannictwie i roli jaką odegra w historii Zbawienia. W ten właśnie sposób św. Anna nauczając Maryję staje się niejako łącznikiem Starego i Nowego Testamentu.
W obrazie zwracają uwagę dysproporcje anatomiczne w przedstawieniu św. Anny. Jednocześnie są tam wyraźne elementy architektoniczne świadczące o znajomości perspektywy.

Nowy Testament milczy na temat zarówno św. Anny jak i jej męża św. Joachima. Szczegółów dotyczących tych świętych postaci dostarczają pisma apokryficzne. Najwięcej wiadomości o matce Maryi znajdziemy w Protoewangelii Jakuba i Ewangelii Pseudo-Mateusza. W 45 roku życia Anny, dnia 8 września, urodziła się dziewczynka, której zgodnie ze zwyczajem żydowskim w 15 dniu nadano imię Maryja. Przedstawienie św. Anny nauczającej Maryję jest dość powszechne w sztuce. Tym niemniej już połączenie tego motywu z obecnością św. Joachima jest dość rzadkie. Wspomnienie liturgiczne św. Anny i św. Joachima w Kościele katolickim obchodzone jest 26 lipca. Kult św. Anny oraz Joachima jest bardzo stary i sięga już IV / V wieku.