• Chorągiew procesyjna. Grupa Ukrzyżowania
  • Autor nieznany
  • początek XIX wieku
  • Malarstwo ludowe
  • olej na płótnie
  • 4B
  • 70 cm x 57,5 cm

Chorągiew procesyjna. Grupa Ukrzyżowania

Autor nieznany, początek XIX wieku, warsztat łemkowski

Obraz był w przeszłości chorągwią procesyjną, stąd jego dwustronny charakter. Możemy go zaliczyć do typu ikonograficznego nazywanego Grupa Ukrzyżowania z Matką Boską i św. Janem Ewangelistą. Obraz namalowany zgodnie z obrządkiem zachodnim na co wskazuje napis na krzyżu (INRI). W tle obrazu widać zarys miasta symbolizującego Jerozolimę. Zgodnie z przekazem ewangelicznym śmierci Chrystusa towarzyszy zaćmienie słońca i ciemne chmury. Przedstawienia z obu stron chorągwi są typowe dla warsztatu cechowego zarówno pod względem formy jak i techniki malarskiej.

Dodatkowe postacie biblijne w scenie ukrzyżowania pojawiają się w malarstwie dopiero w połowie XIII wieku. Do tej pory pod krzyżem malowana była tylko Matka Boża. Wyróżniamy dwa typy przedstawień Ukrzyżowania. Jedne są bardzo tłumne, pod krzyżem są żołnierze, konie, wielu zebranych, a wśród nich: Matka, Jan, Magdalena i inne kobiety. W sztuce sakralnej chętnie odwoływano się do ukazywania w scenie ukrzyżowania możnych fundatorów kościołów, książąt czy władców. Na tego rodzaju przedstawieniach malowani są zazwyczaj także obaj łotrzy ukrzyżowani razem z Chrystusem. Późniejszy typ obrazowania Jezusa na krzyżu jest zdecydowanie bardziej ascetyczny. Pod krzyżem znajdują się tylko: Maryja, Jan Ewangelista, czasami dodawana jest postać Marii Magdaleny. Te przedstawienia są o wiele bardziej statyczne. Mniej widowiskowe, ale wywołujące więcej refleksji.