• Chorągiew procesyjna. Chrystus Pantokrator
  • Autor nieznany
  • początek XIX wieku
  • Malarstwo ludowe
  • olej na płótnie
  • 6A
  • 49 cm x 44 cm

Chorągiew procesyjna. Chrystus Pantokrator

Autor nieznany, początek XIX wieku, warsztat łemkowski

Obraz był w przeszłości chorągwią procesyjną, stąd jego dwustronny charakter. Jest to typowe przedstawienie Chrystusa Pantokratora. Chrystus trzyma w lewej ręce otwartą księgę z literami „Alfa” i „Omega”. Jest to nawiązanie do biblijnej Apokalipsy św. Jana („Ja jestem Alfa i Omega”). Zwykle Ewangelia jest zamknięta. Ma to uzasadnienie teologiczne, ponieważ dopiero w dniu Sądu Księga Życia zostanie otwarta i wszystko się objawi ale od XVII wieku malowano już otwarte Pismo Święte. Chrystus unosi prawą rękę ku górze. Jest to znak, że jest On Osobą nauczającą ale również błogosławiącą. Ułożenie palców nawiązuje do greckiego monogramu Chrystusa: IC XC (Jezus Chrystus). Znaczenie liter jest następujące: ΙHΣ ΧΣ – pierwsza, druga i ostatnia litera greckiego ΙΗΣΟΥΣ (Jezus) oraz pierwsza i ostatnia litera greckiego ΧΡΙΣΤΟΣ (Chrystus). Z czasem litera Σ ulegała „latynizacji” i zapisywano ją jako „S”, stąd mogą występować różne odmiany napisu. W lewym dolnym rogu namalowana jest liczba / cyfry: 522 (brak informacji co może to oznaczać).

Najstarszy zabytek ukazujący Chrystusa Pantokratora znajduje się we wschodnio-syryjskim Ewangeliarzu Rabbuli z 568 roku. Natomiast najstarsza ikona wyobrażająca Chrystusa w półpostaci pochodzi z ok. VI–VII wieku z klasztoru św. Katarzyny na Synaju. Istnieje kilka wariantów ukazywania Chrystusa Pantokratora: w całej postaci, w półpostaci lub siedzącego na tronie.
Święto Chrystusa Króla zostało wprowadzone do liturgii Kościoła katolickiego stosunkowo niedawno, bo dopiero w 1925 roku przez papieża Piusa XI.